امکان‌سنجی اقتصادی بکارگیری قطارهای طویل در شبکه حمل ونقل ریلی

در اکثر کشورهای دنیا حمل­ و نقل نقش اساسی را در اقتصاد ایفا می­کند، از این رو باید سیستم­های حمل­و­نقل قابل اطمینان و کارآمدی ایجاد شوند که با حداقل هزینه ما را به اهدافمان برسانند. با گسترش روزافزون معادن و افزایش حجم بار نیاز به افزایش ظرفیت در بخش حمل­و­نقل ریلی می­باشد.یکی از بهترین و کارامدترین راهکارهای افزایش ظرفیت حمل­و­نقل ریلی استفاده از قطارهای طویل می­باشد.این سیستم­های حمل­و­نقل دارای ویژگی­های خاصی می­باشند و به علت نقش اقتصادی موثر در جابه­جایی بار در خیلی از کشورها به­کار گرفته شده­اند و در اکثر کشورهای پیشرفته قطارهای سنگین و طویل به صورت یک الزام اقتصادی در آمده­اند.با توجه به اینکه کشور ایران از نظر معادن غنی می­باشد،لازم است حجم بار زیادی بین معادن و کارخانه­ها جابه­جا شود که سیستم قطار طویل قادر است حجم بسیار زیادی بار را بین این دو نقطه جا­به­جا کند.در کشور ایران هنوز استفاده چندانی از این سیستم حمل­و­نقل به عمل نیامده است و هدف اصلی در این مطالعه بررسی فنی و اقتصادی امکان به­کارگیری این سیستم در ایران است.در این مطالعه مسیر بافق-زرین­شهر به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد و ابتدا هزینه­ها و درآمدهای مربوط به استفاده از قطارهای طویل بر حسب تابعی از طول قطار به دست آورده شد، سپس با استفاده از روش ارزش خالص فعلی، درآمدها و هزینه­ها برای یک دوره 20 ساله به دست آورده شدند. نمودارهای درآمد، هزینه و سود بر حسب طول قطار در سناریوهای مختلف رشد قطار مسافری و در دو حالت با و بدون در نظر گرفتن تورم ترسیم شد و نشان داده شد که در همه حالات با افزایش طول قطار­، سود افزایش می­یابد و استفاده از این قطارها کاملا به صرفه می­باشد.